Możemy wyróżnić trzy typy ziemniaków:
Typ A – sałatkowe, twarde, nie rozpadają się, o dużej wilgotności i małej zawartości skrobi – takie najlepiej nadają się na sałatki, kartofle smażone i w łupince oraz na grilla. Odmiany: Ditta, Denar, Lord Sante Velux, Vineta.
Typ B – tzw. ogólnoużytkowe, uniwersalne, średniej twardości, nierozsypujące się, które przy końcu gotowania stają się kruche, przy smażeniu zaś miękkie wewnątrz, a z wierzchu chrupiące – z nich zrobisz wspaniałe frytki, czipsy czy placki, kartofelki z wody i zupy. Doskonałe do duszenia i gotowania. Odmiany: Irga, Irys, Flaming, Orlik, Sante,
Typ C – mączyste, zawierające więcej skrobi, łatwo rozpadające się, o jasnym i sypkim miąższu. Doskonałe na babki, farsze, kluski, purée, placki, pyzy, kopytka. Odmiany: Bryza, Gracja, Ibis, Tajfun, Gustaw (nowa).
Jak wybierać ziemniaki – 4 główne typu kartofli
Ziemniak jaki jest każdy widzi. Nie każdy jednak potrafi wybrać jego odmianę zgodnie z jej kulinarnym przeznaczeniem. Skutkiem złej decyzji są rozpadające się na patelni placki ziemniaczane, mazista sałatka ziemniaczana czy twarde jak kamień kopytka, które nie wyglądają apetycznie i nie zachęcają do biesiadowania.
Wyróżnia się 4 główne typy ziemniaków:
- sałatkowe
- ogólnoużytkowe
- mączyste
- bardzo mączyste (posiadają różną konsystencje miąższu i różną zawartość skrobi).
Dla nas największe znaczenie mają głównie trzy pierwsze typy, gdyż ziemniaki bardzo mączyste są zbyt suche i przeznacza się je zwykle na paszę dla zwierząt.
Typ A – klasyczne ziemniaki sałatkowe
Twarde, zwarte, wilgotne, mało skrobi
Po ugotowaniu pozostają zwarte, nie rozpadają się, nie „mażą” i dają łatwo się kroić, zachowując swój kształt. Jednocześnie są też wilgotne i nie zawierają zbyt dużo skrobi. Idealnie nadają się do przygotowania sałatek, a także do smażenia na grillu lub patelni. Natomiast nie są najlepszym wyborem, jeśli planujemy przygotować kopytka, frytki czy placki ziemniaczane.
Typ B – ziemniaki do wszystkiego
Druga grupa ziemniaków to ziemniaki ogólnoużytkowe lub wszechstronne czyli typ B. Nie są one ani zbyt mączyste ani za twarde i po ugotowaniu nie rozsypują się (mają dość zwięzłą konsystencję). Upieczone stają się kruche i wilgotne w środku oraz chrupiące z wierzchu. Nadają się do różnego rodzaju potraw w tym do smażenia, zapiekania i gotowania.
Można przygotowywać z nich zarówno pyszne frytki lub chipsy jak i wykorzystywać do przyrządzania zup lub placków. Nadają się też do pieczenia w całości razem ze skórką. Jeśli nie uda nam się znaleźć klasycznej odmiany typu B (np. „Gloria”, „Flaming”, „Ingrid”, „Irys”, „Orlik”, „Ruta”, „Bila”, „Oman”, „Bartek”, „Irga”, „Jelly”), możemy zdecydować się na odmiany pośrednie czyli odrobinę bardziej mączyste z grupy BC lub B-BC (np. „Zeus”, „Bryza”, „Tajfun”, „Jutrzenka”, „Finezja”, „Justa”) bądź bardziej zwarte z grupy AB (np. „Denar”, „Lord”).
Typ C – ziemniaki na puree, placki i kluski
Miękkie, łatwo się rozpadają, sypkie, suche, dużo skrobi.
Ostatnia grupa ziemniaków użytkowych to ziemniaki typu C. Bulwy tych odmian zawierają dużo skrobi, dzięki czemu są mięsiste i mączyste. Po przygotowaniu łatwo się rozpadają, a ich miąższ staje się sypki i miękki. Tego typu ziemniaki najlepiej nadają się do przyrządzenia potraw, których konsystencja z założenia ma być jednolita np. puree, placków ziemniaczanych, pyz, klusek, farszów i kopytek.
Ziemniaki zaliczane do klasycznych odmian typu C nie są jednak zbyt popularne ze względu na swoją dużą mączystość (np. „Romula”). Bardziej lubiane są ziemniaki w typie pośrednim BC lub B-BC, przypominające typ B lub w typie BC-C, z przewagą cech typu C (np. „Bursztyn”, „Cekin”, „Legenda”, „Wiarus”, „Ursus”).
Jak się nie pogubić, kupując kartofle
Ilość odmian oraz różnorodność ich typów użytkowych może wydawać nam się oszałamiająca i trudna do zapamiętania. W istocie wystarczy jednak pamiętać, że na sałatkę potrzebujemy odmian o twardszej, zwartej konsystencji czyli w typie A lub AB, natomiast do wszystkich innych celów wystarczą nam odmiany B lub AB czyli ogólnoużytkowe.
Jeśli bardzo zależy nam na ziemniakach mączystych poszukajmy tych z oznaczeniem BC lub C. Przed zakupami spiszmy też na kartce kilka odmian z wybranej grupy, co bardzo ułatwi nam wybór w sklepie lub na targu.
Poniżej ziemniaki mączyste z Lidla. Lepkie, same się lepią. Tak oblepiają maszynkę do mielenia mięsa, że umyć trudno:
